พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน เป็นพระราชวังฤดร้อนที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 6) โปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึน สำหรับดำเนินแปรพระราชฐานประทับพักผ่อนพระอิริยาบถและรักษาพระองค์ โดยรัชกาลที่ 6 เสด็จพระราชดำเนินมาประทับแรมที่พระราชนิเวศนื 2 ครั้ง คือ เมื่อปี พ.ศ.2467 และ พ.ศ.2468

ก่อนที่จะมีการสร้างพระราชนิเวศน์ทฤคทายวัน พระยาแพทย์พงศาสุทธาธิบดี แพทย์หลวงประจำพระองค์ ได้กราบบังคมทูลพระกรุณาแนะนำให้ รัชกาลที่ 6 ซึ่งทรงป่วยประชวนด้วยโรครูมาติซึ่ม เสด็จประทับ ณ สถานที่อากาศถ่ายเทสะดวกถบชายทะเล ซึ่งขณะนั้นหัวหินเป็นสถานที่ตากอากาศที่เริ่มได้รับความนิยม จึงทรงให้กระทรวงทหารเรือสำรวจหาทำเลที่เหมะสมเพื่อสร้างพระราชวังฤดูร้อน

โดยครั้งแรกได้ดำเนินการสร้างพระราชวังแบบเรียบง่ายที่ชายทะเลบริเวณหาดเจ้าสำราญ แต่เนื่องจากพื้นที่กันดารและการเดินทางไม่สะดวก รัชกาลที่ 6 จึงทรงมีพระราชดำริที่จะสร้างพระราชวังแห่งใหม่ จึงให้เมืองเพชรบุรีสำรวจหาสถานที่ พบว่าชายหาดในตำบลห้วยทรายเหนือ อำเภอชะอำ ซึ่งอยู่ระหว่างหาดเจ้าสำราญกับหัวกิน มีทำเลที่เหมาะสม จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนิกชาวอิตาเลียน เป็นผู้ออกแบบตามแบบที่กล่าวกันว่าทรงร่างด้วยพระหัตถ์ของพระองค์เอง และพระราชทานนามว่า “พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน”

อ่านเพิ่มเติม